و سازمانها و نهادهای بینالمللی در تلاش هستند تا جلوی یک فاجعه انسانی در این کشور را بگیرند. درگیری قرقیزها و ازبکها که از روز پنجشنبه هفته گذشته در شهرهای اوش و جلالآباد آغاز شد، تاکنون باعث کشته شدن حداقل 171 نفر و زخمی شدن بیشاز 1800 نفر دیگر شده است و هنوز با ناتوانی دولت موقت قرقیزستان نشانهای از پایان این درگیریها دیده نمیشود.
دهها هزار نفر از اقلیت ازبک این منطقه برای حفظ جانشان طی روزهای گذشته تلاش کردهاند به ازبکستان فرار کنند اما دولت این کشور اکنون اعلام کرده که مرزهای خود با قرقیزستان را بسته است.
درحالیکه گروههای امدادرسان و سازمان ملل متحد پیش از این از دولت ازبکستان خواسته بودند مرزهای خود را برای نجات جان مردم گرفتار شده در میان این درگیریها باز نگه دارد، روز گذشته عبدالله آریپوف، معاون نخستوزیر ازبکستان از بسته شدن مرزهای این کشور خبر داد.
معاون نخستوزیر ازبکستان گفت: ما به پذیرش پناهندگان از قرقیزستان پایان دادهایم؛ چون هیچ مکانی برای استقرار آنها نداریم. ازبکستان برای مواجهه با پناهندگان به کمکهای بشردوستانه بینالمللی نیاز دارد. وی اعلام کرد: اگر توانایی کمک به آنها را داشته باشیم حتما مرز خود را بازگشایی خواهیم کرد.
دولت موقت قرقیزستان که با سرنگون کردن دولت قربان بیکباقیاف به قدرت رسیده است، اکنون وی را عامل این درگیریهای قومی برای جلوگیری از برگزاری همهپرسی در این کشور معرفی کرده است؛ اتهامی که باقیاف بهشدت آن را رد کرده است. اکثریت قرقیزهای جنوب قرقیزستان طرفداران باقیاف هستند اما ازبکها حامیان دولت موقت این کشور شناخته میشوند.
باقیاف در بیانیهای اعلام کرده است که رهبرانی که جانشین وی شدهاند در برقراری نظم و قانون در این کشور ناتوان هستند. این در حالی است که پسر باقیاف در انگلیس دستگیر شده است. دولت موقت قرقیزستان ماکسیم باقیاف را یکی از طراحان ناآرامیهای اخیر میداند و از دولت انگلیس خواسته است وی را به این کشور تحویل دهد.
سازمان ملل متحد و اتحادیه اروپا روز گذشته اعلام کردند که ناآرامیها در قرقیزستان به هیچ عنوان نباید مانع از برگزاری همهپرسی درباره قانون اساسی در 27ژوئن و انتخابات پارلمانی در ماه اکتبر شود.
سازمان ملل همچنین در مورد احتمال گسترش درگیریها به کشورهای همسایه مانند تاجیکستان و ازبکستان هشدار داده است. شورای امنیت سازمان ملل متحد هم در بیانیهای با محکوم کردن خشونتها در قرقیزستان، برقراری آرامش و بازگشت حاکمیت قانون را در این کشور خواستار شد. سفیر مکزیک در سازمان ملل که ریاست شورای امنیت را برعهده دارد، اعلام کرد که شورای امنیت برای بررسی اوضاع قرقیزستان بهزودی تشکیل جلسه خواهد داد.
شورای امنیت همچنین بر ارسال فوری کمکهای بشردوستانه به قرقیزستان تاکید کرده است. لین پاسکو، معاون دبیرکل سازمان ملل متحد در امور سیاسی هم روز گذشته بر لزوم ایجاد یک دالان ویژه ارسال کمکهای بشردوستانه به منطقه درگیری در قرقیزستان تاکید و اعلام کرد که چنین اقدامی برای تامین حداقل سرپناه و خوراک برای دهها هزار نفر از آوارگان درگیریهای قومی در قرقیزستان ضرورت دارد.
این در حالی است که اعضای سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO) پس از پایان جلسه خود درباره قرقیزستان، ارسال بالگرد و تجهیزات برای کمک به دولت موقت جهت پایان دادن به خشونتهای قومی در این کشور را پیشنهاد دادهاند.
دبیرکل این سازمان پیش از این اعلام کرده بود که سازمان پیمان امنیت جمعی، نیروهای صلحبان و واکنش سریع در اختیار دارد اما هشدار داده است که پیش از استفاده از این نیروها باید در مورد عواقب استفاده از آنها فکر کرد. دیمیتری مدودف، رئیسجمهوری روسیه شرایط در قرقیزستان را غیرقابل تحمل خوانده و خواستار اقدامی جدیتر از سوی دولت موقت این کشور برای پایان درگیریها شده است.
رزا آتنبایوا، رئیس دولت موقت قرقیزستان پیش از این طی نامهای رسمی از مدودف خواسته بود روسیه برای پایان ناآرامیها در این کشور نیروهای نظامی خود را به جنوب قرقیزستان اعزام کند. درگیریهای قومی جنوب قرقیزستان از زمان سقوط اتحاد جماهیر شوروی در این منطقه بیسابقه بوده و گسترش آن ممکن است باعث به راه افتادن یک جنگ داخلی در این کشور شود.
دولت موقت قرقیزستان هم روز گذشته با هشدار درباره این مسئله تاکید کرد که درگیریها در جنوب ممکن است بهزودی به بیشکک، پایتخت و شمال این کشور کشیده شود؛ مسئلهای که میتواند یک فاجعه انسانی در این منطقه را بهدنبال داشته باشد.